آشنایی با کلید حرارتی
کلید حرارتی یا MPCB از جمله بریکرهای پرکاربرد است که به صورت ویژه برای حفاظت از موتور الکتریکی تولید شده است. این بریکر قادر است موتور الکتریکی را در برابر خطاهای اتصال کوتاه، اضافه جریان و … محافظت کند. ساختار این بریکرها از دو بخش حرارتی و مغناطیسی تشکیل شده است. بخش مغناطیسی وظیفه تشخیص اتصال کوتاه را بر عهده دارد. این بخش از یک سیم پیچ و هسته مغناطیسی متحرک تشکیل شده است که به تیغه متحرک متصل است. وقوع اتصال کوتاه سبب مغناطیسی شدن سیم پیچ، جابجایی هسته و در نتیجه جابجایی تیغه متحرک و قطع مدار می شود.
تشخیص اضافه بار روی موتور، توسط مکانیزم حرارتی انجام می شود. این مکانیزم شامل یک تیغه بیمتال است که در صورت گرم شدن تغییر شکل می دهد. تغییر شکل تیغه بیمتال سبب تغییر وضعیت کنتاکت متحرک و قطع مدار می شود.
جزئیات بیشتر در مورد ساختار و عملکرد این کلیدها را در مقاله ” کلید حرارتی چیست؟ ” ببینید.
گام به گام نصب کلید حرارتی
کلیدهای حرارتی برای استفاده در سیستم سه فاز تولید شده اند. با این وجود می توان از این کلیدها برای کنترل موتورهای تکفاز نیز استفاده کرد. نصب MPCB برای موتورهای تک فاز مشابه نصب آن برای موتورهای سه فاز است، اما چند تفاوت کلیدی با هم دارند. ابتدا به بررسی مراحل نصب کلید حرارتی برای موتور سه فاز می پردازیم و سپس کنترل موتور تکفاز را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
نصب کلید حرارتی برای موتور سه فاز
به منظور نصب ایمن و استاندارد مراحل زیر را طی کنید:
گام اول: تعیین سایز مناسب کلید حفاظت موتور (MPCB)
اولین کاری که باید انجام دهید، انتخاب کلید حرارتی متناسب با نیازهای پروژه است. کلیدهای حرارتی بر اساس حداکثر جریانی که میتوانند به طور ایمن متوقف کنند، که به آمپر (A) بیان میشود، رتبهبندی شدهاند. برای تعیین سایز مناسب، ابتدا جریان بار کامل (FLC) موتور را تعیین کنید. جریان بار کامل جریانی است که موتور در هنگام عملکرد با بار کامل مصرف میکند. FLC در پلاک موتور یا مستندات فنی تولید کننده درج می شود.
پس از تعیین FLC، یک کلید حرارتی در بازه جریان برابر یا بزرگتر از FLC انتخاب کنید. انتخاب سایز مناسب برای اطمینان از عملکرد کلید در مواقع لازم برای مهم است. هدف از نصب کلید حرارتی حفاظت از موتور دربرابر اضافه جریان، اتصال کوتاه و برخی خطاهای دیگر است.
جهت انتخاب بهتر مقاله “راهنمای خرید انواع کلید حرارتی زیمنس” را ببینید.
گام دوم: نصب سخت افزار کلید حرارتی
پس از انتخاب کلید حرارتی مناسب، می توانید فرایند نصب را شروع کنید. در ابتدا، کلید حرارتی را در محل مناسب نصب کنید. در صورت امکان MPCB را در مکانی نزدیک به موتور نصب کنید. نصب کلید حرارتی بر روی دین ریل مانند کلید مینیاتوری به سادگی انجام می شود. کلید را در مکانی از تابلو نصب کنید که بازرسی و نگهداری آن به راحتی امکان پذیر باشد.
گام سوم: سیم بندی
در گام بعدی سیم های ورودی و خروجی را طبق دستورالعمل تولید کننده به MPCB وصل کنید. ترمینال های ورودی و خروجی کلیدهای حرارتی بر روی دستگاه مشخص می شوند. در زمان بستن سیم ها اطمینان حاصل کنید که سیم های ورودی و خروجی در محل صحیح بسته می شوند. سیم های ورودی به ترمینال خط و سیم های خروجی به ترمینال بار وصل می شوند. شکل زیر دیاگرام سیم بندی اتصال موتور سه فاز به کلید حرارتی را نشان می دهد.
در هنگام نصب کلید حرارتی از ابزار استاندارد برای کوتاه کردن و لخت کردن سیم ها استفاده کنید. همچنین دقت کنید سیم ها به اندازه کافی لخت شده باشند و از وارد کردن سیم روکش دار به ترمینال خودداری کنید. این کار علاوه بر اتصال الکتریکی نامناسب، عمر ترمینال ها را نیز کم می کند.
گام چهارم: تنظیم جریان تریپ
کلید حرارتی قابلیت کنترل یک بازه جریان را دارد. جریان تریپ، جریانی است که در آن MPCB برای محافظت از موتور در برابر اضافه بار یا اتصال کوتاه، مدار را قطع می کند. جریان تریپ کلیدهای حرارتی قابل تنظیم است. جریان تریپ بر اساس FLC موتور تنظیم می شود. برای انجام این کار، کافی است پیچ تنظیم جریان را بچرخانبد و روی جریان مورد نظر تنظیم کنید.
گام پنجم: تست کلید حرارتی
آخرین مرحله نصب کلید حرارتی، اطمینان از عملکرد صحیح کلید است. پس از نصب و انجام سیم بندی باید از عملکرد صحیح کلید اطمینان حاصل کنید. برای تست MPCB، شرایط اضافه بار یا اتصال کوتاه را با استفاده از دستگاه تست یا با افزایش دستی بار روی موتور شبیه سازی کنید. بهتر است فرآیند تست را چند بار تکرار کنید. پس از اطمینان از عملکرد صحیح کلید حرارتی، مدار شما قابل استفاده است.
حفاظت از موتور تکفاز با کلید حرارتی
به منظور حفاظت از موتور تکفاز در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه با کلید حرارتی مراحل زیر را انجام دهید:
مرحله 1: تعیین کلید حرارتی مناسب
همانند موتورهای سه فاز، اولین قدم در نصب کلید حرارتی برای موتور تک فاز، تعیین صحیح MPCB مورد نیاز است. کلیدی که انتخاب می کنید باید توان کنترل حداکثر جریانی که موتور می تواند بدون خاموش شدن بکشد، را داشته باشد.
برای محاسبه حداکثر توان، ولتاژ موتور را در جریان بار کامل (FLC) ضرب کنید. این اطلاعات بر روی پلاک موتور یا در اسناد سازنده پیدا می شوند.
مرحله 2: نصب کلید حرارتی
کلید حرارتی را در مکانی مناسب نصب کنید. در هنگام نصب به سهولت بازبینی و نگهداری کلید در آینده دقت کنید.
مرحله 3: سیم ها را وصل کنید
همانطور که می دانید کلید حرارتی به صورت پیشفرض برای موتور سه فاز طراحی شده است. بنابراین جهت حفاظت از موتور تک فاز با این کلید لازم است تمهیدات ویژه ای را بیاندیشیم. اصلی ترین تفاوت استفاده از کلید حرارتی برای موتور تکفاز و سه فاز، در نوع سیم بندی آن هاست. شکل زیر دیاگرام سیم بندی کلید حرارتی برای موتور تکفاز و سه فاز را مقایسه کرده است.
سیم ها را طبق دستورالعمل سازنده به کلید حرارتی وصل کنید. اطمینان حاصل کنید که از اندازه و نوع سیم مناسب برای نصب استفاده می کنید.
مرحله 4: تنظیم جریان تریپ
در گام چهارم نصب کلید حرارتی برای موتور تکفاز لازم است جریان تریپ کلید را تنظیم کنید. جریان تریپ باید با حداکثر جریان موتور مطابقت داشته باشد. این جریان درو اقع تعیین می کند که مقادیر جریان یش از این در اثر اضافه بار به وجود آمده و کلید باید موتور را خاموش کند.
مرحله 5: تست عملکرد کلید حرارتی
با انجام تست عملکرد از کارکرد درست کلید حرارتی اطمینان حاصل کنید. برای این کار با استفاده از دستگاه تست یا با افزایش دستی بار روی موتور، اضافه بار یا اتصال کوتاه را شبیه سازی کنید.
نصب کلید حرارتی برای موتور تک فاز یک فرآیند ساده است، اما توجه به دستورالعمل های سازنده و مقررات محیطی ضروری است. با انتخاب کلید حرارتی مناسب، نصب صحیح دستگاه، استفاده از سیم کشی مناسب، تنظیم صحیح جریان قطع و تست MPCB، می توانید از محافظت موتور خود در برابر خطاهای الکتریکی اطمینان حاصل کنید.
نکات تکمیلی
علاوه بر اجرای گام به گام مراحل بیان شده برای نصب کلیدهای حرارتی، در نظر گرفتن چند نکته تکمیلی می تواند حفاظت کامل از موتورها را تضمین کند. در ادامه به بیان این نکات تکمیلی می پردازیم:
انتخاب کلید حرارتی مناسب
کلیدهای حرارتی براساس رنج جریان نامی که می توانند از موتور محافظت کنند، شناخته می شوند. علاوه بر جریان و توان نامی یک نکته مهم دیگر را نیز باید در زمان انتخاب در نظر بگیرید. این پارامتر مهم قدرت قطع کلید است. این پارامتر تعیین می کند که کلید برای کنترل موتور در چه منابعی مناسب است.
دمای محیط را در نظر بگیرید
دمای محیط می تواند بر عملکرد کلید حرارتی تأثیر بگذارد. در هنگام انتخاب کلید حرارتی شرایط دمایی محل نصب کلید را بررسی کنید و متناسب با دمای محل نصب اقدام به انتخاب MPCB مناسب کنید.
استفاده از سیم مناسب
استفاده از اندازه و نوع مناسب سیم برای نصب کلید حرارتی ضروری است. استفاده از سیم نامناسب ممکن است باعث اختلال در عملکرد کلید شود. منظور از اختلال در عملکرد، خاموش شدن کلید در مواقع غیر ضروری و خاموش نشدن در مواقع ضروری است!
از استانداردهای محل نصب پیروی کنید
کلید حرارتی در یک شبکه گسترده در کنار سایر تجهیزات نصب می شود. با توجه به حجم بالای سیم کشی، رعایت برخی استانداردها برای سهولت تعمیر و نگهداری تجهیزات الزامی است. این استانداردها به صورت محلی تعریف می شوند و ممکن است در پروژه های مختلف متفاوت باشند. همیشه برای نصب کلید حرارتی از قوانین و استانداردهای محلی پیروی کنید. این استانداردها شامل الزامات نصب، سیم کشی و برچسب گذاری سیم ها می شود.
انجام تعمیر و نگهداری منظم
تعمیر و نگهداری منظم برای اطمینان از عملکرد صحیح کلید حرارتی (و سایر تجهیزات) بسیار مهم است. این فرآیند شامل بازرسی کلید حرارتی برای آسیب یا فرسودگی، آزمایش جریان قطع و بررسی اتصالات سیمکشی است.
جمع بندی
نصب کلید حرارتی یک گامی حیاتی در تضمین عملکرد ایمن و کارآمد موتورهای الکتریکی است. اما همانقدر که حضور کلید حرارتی در یک مدار مهم است، نصب صحیح آن نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. با توجه به نکات و دستورالعمل های ارائه شده در این مقاله، می توانید اطمینان حاصل کنید که نصب کلید حرارتی به درستی انجام شده است. نصب درست کلیدها اطمینان از عملکرد ایمن، کارآمد و موثر کلید در محافظت از موتورها را به ارمغان می آورد! به یاد داشته باشید، همیشه دستورالعمل های سازنده را بررسی کنید و اگر در مورد هر یک از جنبه های فرآیند نصب مطمئن نیستید، از یک برقکار ماهر کمک بگیرید.
سوالات متداول کلید حرارتی
بله. می توان موتورهای تکفاز را نیز به کمک کلید حرارتی در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه محافظت کرد. تنها تفاوتی که در استفاده از کلید حرارتی برای موتور سه فاز و تکفاز وجود دارد، نوع سیم کشی و روش اتصال موتور به کلید حرارتی است.
خیر. همانطور که در بخش انتخاب کلید حرارتی مناسب تشریح کردیم، برای انتخاب کلید مناسب باید جریان بار کامل موتور (FCL) در نظر گرفته شود. این جریان را می توانید بر روی پلاک موتور یا در مستندات فنی تولید کننده پیدا کنید.