موتورهای القایی کاربرد بسیار گسترده ای در صنایع مختلف دارند. براساس نتایج مطالعات انجام شده توسط کمپانی ABB، حدود 70 درصد برق مصرفی صنایع مختلف توسط موتورها مصرف می شود. از جمله عوامل مهم که سبب آسیب دیدگی و کاهش عمر مفید موتورها می شود، فرآیند استارت یا شروع به کار آن هاست. از اینرو لازم است تا فرآیند استارت موتورها مدیریت شود. این مساله به حدی مهم است که ضروری ترین تجهیزات مورد استفاده برای موتور القایی سه فاز، مدار استارت موتور است.
راهکارهای مختلفی برای راه اندازی ایمن موتورها ارائه شده است. درایو یا اینورتر یکی از بهترین راهکارها برای راه اندازی و توقف ایمن موتور الکتریکی است که امکان تنظیم سرعت موتور را نیز فراهم می کند. در این مقاله به تشریح این تجهیزات پرکاربرد می پردازیم.
روش های مختلف راه اندازی موتور سه فاز
قبل از پرداختن به ادامه موضوع، مقدمه ای در باب راه اندازی موتورها بیان می کنیم. فرآیند شروع به کار موتورهای الکتریکی را در مقاله “سافت استارتر چیست و چه کاربردهایی دارد؟” تشریح کرده ایم. با توجه به شرایط راه اندازی موتورها و جریان هجومی ایجاد شده، موتورهای با قدرت بالا عموما به کمک استارت راه اندازی می شوند. موتورهای کوچک که توانی کمتر از 1 اسب بخار دارند، نیازی به تجهیزات استارت ندارند. با این حال، حفاظت از موتورها در برابر اضافه جریان راه اندازی ضروری است.
راه اندازی موتور به روش های مختلفی انجام می شود که عبارتند از:
راه اندازی با ولتاژ کامل یا ولتاژ خط:
- در این روش موتور را به ولتاژ کامل منبع تغذیه متصل می کنند. این روش برای موتورهای کوچک استفاده می شود.
راه اندازی با ولتاژ کاهش یافته:
- در این تکنیک ولتاژ تغذیه را در هنگام راه اندازی موتور کاهش می دهند و با این روش جریان هجومی را کنترل می کنند. سافت استارتر زیمنس از این تکنیک برای راه اندازی موتور القایی استفاده می کند.
راه اندازی با فرکانس پایین:
- این تکنیک توسط اینورتر یا درایو به کار برده می شود. در این روش با توجه به تاثیر فرکانس ولتاژ تغذیه در سرعت موتور، راه اندازی موتور با فرکانس کاهش یافته انجام می شود.
استارت چند سرعته:
- این تکنیک تنها برای نوع خاصی از موتورها قابل استفاده است. این موتورها به گونه ای طراحی می شوند که چند سرعت از پیش تعیین شده دارند. سرعت های مختلف موتور با تغییر پیکربندی قطب ها (سیم پیچ) به دست می آید. در این روش افزایش تدریجی سرعت موتور سبب کاهش جریان هجومی می شود.
VFD یا درایو چیست؟
درایو فرکانس متغیر (VFD) یکی از تجهیزات کنترل کننده موتور است که فرآیند راه اندازی و توقف موتور را با تغییر فرکانس و ولتاژ عرضه شده به موتور الکتریکی مدیریت می کند. درایوها با نام های دیگری نیز در بازار شناخته می شوند که عبارتند از: درایو سرعت متغیر، درایو سرعت قابل تنظیم، درایو فرکانس قابل تنظیم، درایو AC، میکرودرایو و اینورتر.
سرعت موتور الکتریکی طبق رابطه زیر محاسبه می شود:
در این رابطه f نشان دهنده فرکانس و p نشان دهنده تعداد قطب الکتروموتور است. با بررسی این رابطه در می یابیم که تنها روش کنترل دور موتور، کنترل فرکانس است. VFD با کنترل فرکانس کاری، سرعت موتور را کنترل می کند.
طبق رابطه بالا، فرکانس با سرعت موتور (RPMs) رابطه مستقیم دارد. به عبارت دیگر، هرچه فرکانس بیشتر باشد، دور موتور بیشتر می شود. در برخی از کاربردها موتور باید با سرعتی کمتر از سرعت نامی کار کند. در چنین مواردی با توجه به کنترل اینورتر روی فرکانس کاری موتور، می توان از VFD برای کاهش دور موتور استفاده کرد. در واقع VFD قادر است سرعت موتور را کم یا زیاد کند تا سرعت مورد نیاز را برآورده کند.
VFD در گشتاور کامل سرعت موتور را از 0 دور در دقیقه تا حداکثر سرعت نامی تنظیم می کند. در صورت نیاز با کاهش گشتاور (گشتاور کاهش یافته) رسیدن به سرعت هایی بالاتر از سرعت نامی نیز امکانپذیر است.
تاریخچه درایوهای فرکانس متغیر (VFD)
زمانی که تسلا در سال 1888برای اولین بار موتور القایی جریان متناوب 3 فاز (AC) را معرفی کرد، می دانست که اختراع او کارآمدتر و قابل اعتمادتر از موتور جریان مستقیم (DC) ادیسون است. با این حال، در آن زمان کنترل سرعت موتور AC با تغییر شار مغناطیسی یا تغییر تعداد قطب های موتور امکان پذیر بود.
با گذشت چندین دهه و استفاده گسترده از موتورهای القایی، کنترل سرعت موتور با تغییر فرکانس کار بسیار دشواری بود. از طرف دیگر ساختار فیزیکی موتور مانع از تولید موتورهایی با بیش از دو سرعت می شد (تاثیر تعداد قطب در سرعت موتور). در نتیجه، برای کاربردهایی که به کنترل دقیق سرعت و توان خروجی نیاز داشتند از موتورDC استفاده می شد. برخلاف الزامات کنترل سرعت موتور AC، کنترل سرعت موتور DC بسیار ساده بود. با قرار دادن یک رئوستا در مدار میدان DC کم توان، که با فناوری موجود امکان پذیر بود، سرعت موتورهای جریان مستقیم کنترل می شد.
کنترلرهای ساده موتور DC، توانایی تغییر سرعت و گشتاور را داشتند و برای چندین دهه مقرون به صرفهترین راه برای انجام این کار بودند. در دهه 1980، فناوری درایو موتور AC به اندازه کافی قابل اعتماد و ارزان شد و توانست با کنترل کننده های موتور DC سنتی رقابت کند. درایوهای فرکانس متغیر (VFD) سرعت موتورهای القایی AC استاندارد یا سنکرون را به دقت کنترل می کردند.
انواع درایو فرکانس متغیر
درایوها انواع مختلفی دارند و براساس روش تنظیم ولتاژ و جریان دسته بندی می شوند. در ادامه سه نوع متداول VFD را از نظر می گذرانیم.
تکنولوژی وارونگی منبع جریان یا CSI – VFD
در این تکنولوژی، جریان موتور مستقیماً توسط اینورتر کنترل می شود، در حالی که ولتاژ می تواند در صورت نیاز و برای حفظ سطح جریان مورد نظر تغییر کند.
در CSI VFD، ابتدا ولتاژ AC ورودی به DC تبدیل می شود. سپس با استفاده از قطعات سوئیچینگ مانند ترانزیستور دوقطبی گیت عایق (IGBT)، ولتاژ DC به پالسهای فرکانس بالا تقسیم میشود. سپس پالسهای فرکانس بالا فیلتر میشوند تا جریانی تقریباً ثابت برای موتور تولید شود.
از جمله مزایای CSI VFD کنترل بسیار دقیق روی جریان مصرفی موتور است. تکنولوژی CSI درایو برای کاربردهایی که کنترل دقیق گشتاور یا سرعت مورد نیاز است مناسب است. با این حال، CSI VFD ها پیچیده تر و گران تر از انواع دیگر VFD هستند. همچنین ممکن است به اجزای اضافی مانند خازن های بزرگ برای ذخیره انرژی و مدارهای اسنابر برای محافظت در برابر افزایش ولتاژ نیاز داشته باشند.
به طور کلی، CSI VFD ها اغلب در کاربردهایی که کنترل دقیق جریان موتور مورد نیاز است، مانند سیستم های سروو با کارایی بالا، روباتیک و … استفاده می شوند.
تکنولوژی وارونگی منبع ولتاژ
VSI-VFD یا درایو فرکانس متغیر منبع ولتاژ وارونه، نوع دیگری از اینورترهای قدرت است. در این تکنولوژی ولتاژ موتور مستقیماً توسط اینورتر کنترل می شود، در حالی که جریان مجاز است برای حفظ سطح ولتاژ مورد نظر تغییر کند.
در VSI-VFD، ولتاژ ورودی ابتدا به DC تبدیل میشود و سپس با استفاده از قطعات سوئیچینگ مانند ترانزیستور دوقطبی گیت عایق (IGBT) به پالسهای فرکانس بالا تبدیل میشود. سپس پالسهای فرکانس بالا فیلتر میشوند تا یک خروجی ولتاژ تقریباً ثابت برای موتور تولید کنند.
یکی از مزایای VSI-VFD کنترل بسیار دقیق ولتاژ موتور است. این قابلیت برای کاربردهایی که کنترل دقیق سرعت مورد نیاز است بسیار مفید است. VSI-VFD ها نیز به طور کلی ساده تر و ارزان تر از CSI VFD هستند.
VSI-VFD ها معمولا در طیف گسترده ای از کاربردهای صنعتی، تجاری و مسکونی، از جمله فن ها، پمپ ها، نوار نقاله ها و سیستم های HVAC و غیره استفاده می شوند.
درایو مدولاسیون عرض پالس
PWM VFD مخفف Pulse Width Modulation Variable Frequency Drive، نوع دیگری از درایو فرکانس متغیر است که برای کنترل سرعت موتورهای AC استفاده می شود. در این تکنولوژی، ابتدا ولتاژ ورودی به DC تبدیل و سپس توسط قطعات سوئیچینگ توان بالا به AC تبدیل می شود.
در این درایوها فرکانس ولتاژ AC خروجی با تنظیم عرض پالس قطعات سوئیچینگ تغییر و امکان کنترل دقیق سرعت موتور را فراهم می کند. این درایوها با تنظیم فرکانس و ولتاژ سیگنال خروجی، سرعت و گشتاور موتور را کنترل و همچنین راه اندازی و توقف نرم موتور را امکانپذیر می کند.
از جمله مزایای اصلی PWM VFD کنترل دقیق سرعت موتور و راندمان بالای آنهاست که منجر به صرفه جویی قابل توجه در انرژی می شود. این درایوها نسبت به سایر انواع VFD ارزان تر و فشرده تر هستند. این تکنولوژی برای طیف گسترده ای از کاربردهای صنعتی و تجاری از جمله پمپ ها، فن ها، نوار نقاله ها و سیستم های HVAC و غیره یک گزینه محبوب است.
به طور کلی، PWM VFD یک راه حل قابل اعتماد برای کنترل سرعت موتورهای AC است و به طور گسترده در کاربردهای مختلفی که کنترل دقیق موتور مورد نیاز است استفاده می شود.
VFD های مدولاسیون عرض پالس (PWM) به دلیل ضریب توان ورودی عالی (ناشی از ولتاژ باس DC ثابت)، عدم اتصال موتور، راندمان بالا و هزینه کم، بیشتر در صنعت استفاده می شوند. با توجه به کاربرد گسترده این تکنولوژی در صنعت، در ادامه به بررسی فرایند کار درایو pwm می پردازیم.
درایو فرکانس متغیر چگونه کار می کند؟
فرآیند کنترل فرکانس توسط اینورتر در دو مرحله انجام می شود. ترتیب اجرای مراحل به قرار زیر است:
- تبدیل ولتاژ سه فاز AC به DC
- گرفتن ریپل ولتاژ توسط صافی خازنی
- تبدیل ولتاژ DC به AC با فرکانس مورد نظر
در ادامه به تشریح هریک از این مراحل می پردازیم.
گام اول تبدیل ولتاژ AC به DC
برای تبدیل ولتاژ AC به DC از یکسوکننده های دیودی استفاده می شود. هر دیود جریان را در یک نیم سیکل از خود عبور می دهد. بنابراین برای عبور نیم سیکل مثبت و منفی هر یک از فازها به دو دیود نیاز داریم. مبدل AC به DC درایو از شش دیود تشکیل می شود. برای درک بهتر عملکرد دیودها به بیان یک مثال ساده می پردازیم. دیودها را می توان مشابه شیرهای یک طرفه مورد استفاده در سیستم های لوله کشی در نظر گرفت. این شیرها تنها در یک جهت اجازه عبور آب را می دهند.
شکل زیر نمونه ای از مدار یکسو کننده سه فاز را نشان می دهد. در این مدار، هر گاه ولتاژ فاز A مثبتتر از ولتاژ فاز B یا C باشد، D1 روشن شده و جریان از مسیر آن جاری می شود. هنگامی که فاز B نسبت به فاز A و C مثبت تر می شود، دیود شماره 2 روشن و دیود D1 خاموش می شود. دیود شماره 3 نیز شرایط مشابهی را تجربه می کند.
مشابه این فرآیند برای دیودهای 4 و 5 و 6 نیز اتفاق می افتد. با این تفاوت که با توجه به معکوس بودن جهت دیودها، دیود در نیم سیکل منفی روشن می شود. بنابراین، با روشن و خاموش شدن دیودها، شش پالس جریان در خروجی ظاهر می شود. درایوهایی که از این پیکره بندی استفاده می کنند، “VFD شش پالسی” نامیده می شوند. در حال حاضر پیکربندی استاندارد برای درایوهای فرکانس متغیر به صورت شکل زیر است.
فرض کنید درایو روی یک سیستم برق 480 ولت نصب شده است.لازم به ذکر است 480 ولت، ولتاژ موثر سیستم است. در این سیستم پیک ها (نقاط ماکزیمم) 679 ولت هستند. همانطور که در شکل بالا می بینید، خروجی یکسوساز دارای ولتاژ dc با ریپل AC در محدوده تقریباً بین 580 تا 680 ولت است.
برای گرفتن ریپل AC از یک خازن استفاده می شود. خازن عملکردی شبیه به یک باتری یا مخزن در سیستم لوله کشی دارد. این خازن امواج AC را جذب می کند و در خروجی شاهد یک ولتاژ DC صاف هستیم. ریپل AC موجود در خروجی خازن معمولا کمتر از 3 ولت است.
پس از انجام یکسوسازی و صافی خازنی، ولتاژ در باس DC “تقریبا” 650 می شود. میزان ولتاژ DC به عواملی همچون سطح ولتاژ خط AC تغذیه کننده درایو، سطح عدم تعادل ولتاژ در سیستم قدرت، بار روی موتور، امپدانس سیستم قدرت و فیلتر هارمونیک روی درایو بستگی دارد.
گام دوم عملکرد درایو، تبدیل DC به AC
مبدل پل دیودی که AC را به DC تبدیل می کند، گاهی اوقات فقط با عنوان مبدل نامیده می شود. مبدلی که DC را به AC تبدیل می کند نیز یک مبدل است که “اینورتر” نامیده می شود. ذکر این نکته ضروری است که در واقع اینورتر یکی از بخش های درایو فرکانس متغیر است. با این وجود گاهی اوقات در بازار VFD را با نام اینورتر می شناسند.
در بخش یکسوساز از دو دیود برای تبدیل ولتاژ AC هر یک از فازها به DC استفاده می شود. در بخش اینورتر درایو از دو ترانزیستور برای سوئیچینگ و تبدیل ولتاژ هر فاز استفاده می شود. بنابراین در مجموع 6 ترانزیستور در این بلوک VFD مورد استفاده قرار می گیرند. به منظور سهولت درک عملکرد مدار، هر ترانزیستور را مانند یک کلید در نظر بگیرید.
وقتی یکی از ترانزیستورهای T1 تا T3 روشن شوند، فاز موتور متناسب با آن به باس مثبت DC متصل و ولتاژ آن فاز مثبت می شود. با روشن شدن ترانزیستورهای T4 تا T6 فاز متناسب به باس منفی DC متصل و منفی می شود. با کنترل زمانبندی روشن و خاموش شدن ترانزیستورها، میتوانیم کاری کنیم که هر فاز روی موتور مثبت، صفر یا منفی شود و بنابراین میتوانیم هر فرکانسی را تولید کنیم. فرآیند روشن و خاموش کردن ترانزیستورها توسط واحد کنترل درایو مدیریت می شود.
شکل زیر نمونه ای از شکل موج خروجی درایو با تنظیمات مختلف را نشان می دهد. توجه داشته باشید که خروجی VFD یک شکل موج “مستطیلی“ است. VFD ها خروجی سینوسی تولید نمی کنند. این شکل موج مستطیلی گزینه مناسبی برای یک سیستم توزیع عمومی نیست، اما برای یک موتور کاملاً مناسب است. در شکل زیر موج سینوسی آبی صرفا به منظور مقایسه رسم شده است و درایو این موج سینوسی را ایجاد نمی کند.
اگر بخواهیم فرکانس موتور را به 30 هرتز کاهش دهیم، ترانزیستورهای خروجی با سرعت کمتری تغییر وضعیت می دهند. یا به عبارت بهتر سرعت کلیدزنی کاهش پیدا می کند. اما اگر فرکانس را به 30 هرتز کاهش دهیم، برای حفظ نسبت V/Hz باید ولتاژ را نیز به 240 ولت کاهش دهیم.
در این بخش با یک سوال مهم مواجه می شویم: “وقتی تنها ولتاژی که داریم 650 ولت DC است، چگونه می خواهیم ولتاژ را کاهش دهیم؟“
برای این منظور از تکنیکی استفاده می کنیم که مدولاسیون عرض پالس یا PWM نامیده می شود. به عنوان مثال فرض کنید برای کنترل فشار در یک خط لوله آب، پمپ را با سرعت زیاد خاموش و روشن می کنیم. اگرچه این روش برای سیستم های لوله کشی کاربردی نیست، اما برای VFD بسیار خوب عمل می کند.
چنانچه در مدت زمان نیم سیکل ولتاژ، ترانزیستور نیمی از زمان را روشن و نیمی از زمان را خاموش باشد، ولتاژ متوسط نصف ولتاژ DC اولیه خواهد بود. بنابراین، با اعمال480 ولت به ورودی ترانزیستورها، در این حالت ولتاژ متوسط خروجی 240 ولت خواهد شد. با اعمال این تکنیک و زمانبندی پالس های خروجی، می توان به هر ولتاژ متوسطی در خروجی درایو دست پیدا کرد.
چرا باید از VFD استفاده کنم؟
راه اندازی و توقف نرم موتورها مزایایی دارد که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم. این مزیت ها در سایه استفاده از درایو فرکانس متغیر حاصل می شود:
بهره وری انرژی
یکی از مهمترین مزایای استفاده از VFD ها، توانایی آنها در افزایش بهره وری انرژی است. در سیستم های سنتی، موتورهای الکتریکی اغلب حتی زمانی که نیازهای عملیاتی کمتر است با سرعت کامل کار می کنند. در نتیجه انرژی به صورت غیر ضروری مصرف می شود. با استفاده از VFD ها، می توان عملکرد موتور را طوری تنظیم کرد که بر اساس تقاضا با سرعت بهینه کار کند. این قابلیت منجر به صرفه جویی قابل توجهی در انرژی مصرفی می شود. ردپای کاهش مصرف انرژی را در کاهش هزینه های عملیاتی نیز می توان یافت.
شروع به کار و توقف نرم موتور
موتورها در هنگام راهاندازی جریان هجومی زیادی از شبکه می کشند که منجر به تنش های مکانیکی و آسیب احتمالی به بخش های مکانیکی میشود. درایو با کنترل دقیق فرآیند شروع به کار و توقف موتورها این چالش ها را از بین می برد. vfd به تدریج سرعت موتور را افزایش یا کاهش می دهد و فشار وارده بر اجزای مکانیکی را به حداقل می رساند. همچنین شروع به کار موتور با سرعت و قدرت پایین سبب کاهش جریان هجومی ناشی از راه اندازی موتور می شود.
کاهش هزینه ها
در برخی از کاربردها، نیازی به عملکرد موتور با قدرت نامی (یا تعداد دور کامل) نداریم. در این کاربردها می توان با استفاده از اینورتر دور موتور را روی میزان مورد نظر تنظیم و مصرف انرژی را کاهش داد. کاهش مصرف انرژی، هزینههای انرژی را نیز کاهش خواهد داد. VFD به شما این امکان را می دهد که سرعت موتور را متناسب با بار مورد نیاز تنظیم کنید. این قابلیت در کنترل موتور الکتریکی با هیچ روش دیگری تامین نمی شود.
برای اطلاعات بیشتر درباره چگونگی “صرفه جویی مصرف انرژی با استفاده از درایو” این مقاله را مطالعه کنید.
موتورهای الکتریکی حدود 70 درصد از برق مصرفی صنایع را مصرف می کنند. بهینه سازی سیستم های کنترل موتورها با استفاده از VFD می تواند مصرف انرژی را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. علاوه بر این، استفاده از VFD ها کیفیت محصول را بهبود بخشیده و هزینه های تولید را نیز کاهش می دهد.
کنترل دقیق فرآیندها و افزایش تولید
به کمک درایو می توان سرعت موتورها را در کارآمدترین سطح ممکن برای عملکرد مورد نظر تنظیم کرد. با انجام این تنظیمات در واقع میزان اشتباهات کاهش یافته و در نتیجه سطح تولید افزایش می یابد. افزایش سطح تولید، درآمد بیشتر شرکت را به دنبال دارد. به عنوان مثال با تنظیم دقیق سرعت موتور نوار نقاله ها به کمک درایو، تکان های زمان راه اندازی و همچنین تکان های ناشی از سرعت بالای موتور گرفته شده و خطای سیستم به حداقل می رسد.
کاهش تعمیر و نگهداری و افزایش عمر تجهیزات
کنترل تجهیزات توسط VFD و تضمین کارکرد موتور با سرعت بهینه، عمر مفید تجهیزات را افزایش داده و زمان خاموشی آنها برای عملیات تعمیر و نگهداری را کاهش می دهد. کنترل بهینه فرکانس و ولتاژ موتور، محافظت از موتور در برابر خطاهایی مانند اضافه بار حرارتی، حفاظت فاز، کاهش ولتاژ، اضافه ولتاژ و غیره را به همراه دارد. هنگامی که بار را با VFD راه اندازی می کنید، موتور می تواند به آرامی شروع به کار کند، در نتیجه سایش تسمه، دنده و یاتاقان کاهش می یابد.
برندهای مختلف درایو موجود در بازار
تولید کنندگان مختلفی در سراسر دنیا اقدام به تولید VFD (درایو فرکانس متغیر) کرده اند. در ادامه به معرفی برخی از محبوبترین برندهای موجود در بازار می پردازیم.
- : ABB این شرکت را می توان به عنوان یکی از رهبران فناوری های قدرت و اتوماسیون معرفی کرد. ABB طیف گسترده ای از VFD های ولتاژ پایین تا ولتاژ متوسط را برای کاربردهای مختلف ارائه می دهد.
- زیمنس: زیمنس یک شرکت چند ملیتی آلمانی است که طیف گسترده ای از VFD ها را برای صنایع مختلف از جمله آب، نفت و گاز، معدن و غیره ارائه می دهد. درایو زیمنس از جمله محبوبترین برندهای موجود در بازار ایران است. برای خرید محصولات زیمنس به فروشگاه زیمنس کالا مراجعه کنید.
- اشنایدر الکتریک: اشنایدر طیف گسترده ای از VFD ها از جمله درایوهای AC، درایوهای DC و درایوهای سروو موتور را برای کاربردهای مختلف ارائه می دهد.
- Danfoss: Danfoss یک شرکت دانمارکی است. درایوهای ولتاژ پایین و ولتاژ متوسط برای کاربردهای مختلف از جمله تولیدات این شرکت است.
- میتسوبیشی الکتریک: میتسوبیشی ژاپن نیز طیف گسترده ای از VFD ها از جمله درایوهای AC، درایوهای سروو و کنترل کننده های حرکت را برای کاربردهای مختلف ارائه می دهد.
جمع بندی
درایو فرکانس متغیر برای راه اندازی و توقف ایمن موتورها به صورت گسترده در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. این تجهیزات صنعتی با نام اینورتر نیز شناخته می شوند. Vfd ها تنها تجهیزات راه اندازی موتور هستند که امکان کنترل سرعت را نیز برای کاربر فراهم می کنند. کاهش هزینه تعمیر و نگهداری و همچنین کاهش هزینه انرژی از دیگر مزایای استفاده از درایو است.
اینورتر با کنترل فرکانس ولتاژ اعمال شده به موتور، فرآیند راه اندازی و دور موتور را تنظیم می کند. لازم به ذکر است فرآیند تبدیل فرکانس باعث ایجاد 2٪ تا 3٪ تلفات گرمایی در VFD می شود.