7 تفاوت کلید مینیاتوری و کلید اتوماتیک

از جمله ضرورت های کار با مدارهای الکتریکی، رعایت پروتکل ها و اقدامات ایمنی مناسب است. یکی از این اقدامات ایمنی، استفاده از کلیدهای الکتریکی خودکار یا بریکر است. بریکر یک کلید محافظ عبور جریان الکتریکی است. آنها در محافظت از وسایل برقی بسیار مؤثر هستند و در نتیجه از حوادث جلوگیری می کنند. کلید مینیاتوری (MCB) و کلید اتوماتیک (MCCB) از جمله بریکرهایی هستند که به طور گسترده در سراسر جهان مورد استفاده قرار می گیرند. در حالی که عملکرد آنها بسیار شبیه است، اما تفاوت های زیادی با هم دارند. در این مقاله به بررسی تفاوت کلید مینیاتوری و کلید اتوماتیک خواهیم پرداخت. با من همراه باشید. قبل از پرداختن به تفاوت های کلید مینیاتوری و کلید اتوماتیک، مقدمه ای در مورد این بریکرها بیان می کنیم.

کلید مینیاتوری (MCB) چیست؟

 > کلید مینیاتوری یک بریکر خودکار است که مدار الکتریکی را در برابر آسیب ناشی از جریان اضافی محافظت می کند. عبور جریان اضافی معمولاً در اثر اضافه بار یا اتصال کوتاه رخ می دهد. وظیفه اصلی این کلیدها، قطع جریان به محض تشخیص عیب است. اصول کار MCB بسیار ساده است. MCB دو کنتاکت دارد که یکی متحرک و دیگری ثابت است. با افزایش جریان به حدی بالاتر از جریان نامی کلید، تیغه متحرک از تیغه ثابت جدا و در نتیجه مدار باز می شود.

جزئیات بیشتر در مورد عملکرد این کلیدها را می توانید در مقاله

“کلید مینیاتوری چیست” مشاهده کنید.

کلید اتوماتیک (MCCB) چیست؟

    MCCB یا کلید اتوماتیک به منظور محافظت از مدار در برابر اضافه بار طراحی شده است. در کنار تفاوت های کلید مینیاتوری با کلید اتوماتیک، اصول عملکرد آن ها تقریبا مشابه است. کلید اتوماتیک در مکان هایی که به تریپ قابل تنظیم نیاز است استفاده می شود. کلید اتوماتیک دارای یک تیغه بیمتال است که مدار را از اضافه بار حفظ می کند. همچنین به کمک یک مکانیزم الکترومغناطیسی وقوع اتصال کوتاه در مدار را تشخیص می دهد.

جزئیات بیشتر در مورد این کلیدها را می توانید در مقاله

“کلید اتوماتیک چیست و چه کاربردهایی دارد؟” ببینید.

شباهت های کلید مینیاتوری و کلید اتوماتیک

عموم تجهیزات حفاظتی در کنار تفاوت ها، شباهت هایی نیز با هم دارند. کلید اتوماتیک و کلید مینیاتوری نیز از این قاعده مستثنی نیستند. قبل از پرداختن به تفاوت های کلید مینیاتوری و کلید اتوماتیک، شباهت هایشان را از نظر می گذرانیم.

• هر دوی آنها عناصر حفاظتی از مدار هستند و در دسته بریکرها یا کلید ها جای می گیرند.
• هر دو کلید مدار را در برابر اتصال کوتاه و اضافه جریان محافظت می کنند.
• مکانیزم تشخیص اتصال کوتاه در هر دو کلید یک سیم پیچ الکترومغناطیسی و مکانیزم تشخیص اضافه بار در هر دو کلید یک تیغه بیمتال است.
• هر دو در مدارهای فشار ضعیف کاربرد دارند.

تفاوت های کلید مینیاتوری و کلید اتوماتیک

پس از آشنایی با عملکرد و شباهت های بریکرهای مینیاتوری و اتوماتیک، آماده ایم تا تفاوت های این کلیدها را با هم بررسی کنیم. این کلیدها 5 تفاوت اساسی دارند که عبارتند از:

1- ابعاد و رنج جریان

بسیاری معتقدند مهمترین تفاوت کلید مینیاتوری و کلید اتوماتیک، رنج جریان قابل کنترل توسط آن هاست. کلیدهای مینیاتوری ابعاد کوچکی دارند و برای رنج جریان پایین طراحی شده اند. این کلیدها در جریان نامی 0.5 تا کمتر از 100 آمپر وجود داشته و استفاده می شوند. در مقابل کلیدهای اتوماتیک ابعاد بزرگتر و رنج جریان گسترده تری (معمولا تا 1600 آمپر) نسبت به کلید مینیاتوری دارند. البته با بالارفتن سطح فناوری ها امکان کوچک تر شدن کلید های اتوماتیک نیز فراهم آمده است طوریکه جریان های تا 100 آمپر سری های 3VM زیمنس تقریبا به اندازه یک مینیاتوری سه پل هستند.

برای مطالعه بیشتر درباره “رنج فیوز مینیاتوری زیمنس” کلیک کنید

2-واحد تریپ

از جمله تفاوت های کلید مینیاتوری و کلید اتوماتیک می توان به تفاوت در ویژگی های تریپ آن ها اشاره کرد. علاوه بر رنج جریان متفاوت که بر عملکرد تریپ کلیدها تاثیر می گذارد، یک تفاوت اساسی دیگر نیز بین این کلیدها وجود دارد. در کلید های اتوماتیک یک قسمت جداگانه برای کنترل برخی پارامتر ها از جمله جریان عبوری از کلید تعبیه شده است در حالیکه همه چیز در مینیاتوری ها ثابت است. مثلا جریان عبوری از کلید که با Ir نشان داده می شود را می توان از 0.7 جریان نامی کلید تا جریان نامی تنظیم کرد. این قسمت معمولا در زیر قسمت دسته روشن و خاموش کلید قرار دارد و در پایین آن ترمینال های خروجی کلید قرار گرفته است. همچنین سرعت عملکرد کلید اتوماتیک در تشخیص و قطع مدار بیشتر از MCB است. از جمله امکانات دیگر تریپ یونیت می توان به ایجاد حفاظت کامل تر در نسخه های الکترونیکی آن برای کنترل خطاهای LSIG اشاره کرد.

3- تفاوت در ظرفیت قطع

منظور از ظرفیت قطع یا قدرت قطع، حداکثر جریانی است که در لحظه اتصال کوتاه می تواند از کلید عبور کند و کلید می تواند آن را تشخیص دهد و مدار را قطع کند اما عملکرد کلید دچار مشکل شده و باید به سرعت تعویض یا تعمیر گردد. کلیدهای با جریان شکست بالاتر، قابلیت اطمینان بیشتری دارند(البته باید میزان مورد نیاز را با توجه به الزامات شبکه شناسایی و بعد طبق آن انتخاب کرد که خیلی بالاتر یا پایین تر نباشد). جریان شکست کلید مینیاتوری و کلید اتوماتیک متفاوت است. کلید اتوماتیک ظرفیت شکست به مراتب بالاتری دارد. با توجه به بالاتر بودن رنج جریان و همچنین جریان شکست، کلیدهای اتوماتیک در مدارات با جریان نامی و خطای بالاتر مورد استفاده قرار می گیرند. جریان شکست با عنوان breaking capacity یا با علامت اختصاری Icu بر روی پلاک کلیدها درج می شود. عموما این جریان با واحد کیلو آمپر (kA) معرفی می شود.

4- تفاوت کلید مینیاتوری و کلید اتوماتیک در کاربرد

MCB ها معمولاً در کاربردهای مسکونی، تجاری و صنعتی سبک استفاده می شوند. این بریکرها از مدارهای روشنایی، پریزهای برق و بارهای الکتریکی کوچکتر محافظت می کنند. از سوی دیگر کلید کامپکت اغلب در کاربردهای صنعتی و تجاری مقیاس بزرگ، مانند کارخانه های تولیدی، مراکز داده و ماشین آلات سنگین، که در آن جریان ها و سطوح خطای بالاتری وجود دارد، استفاده می شود.

5- کنترل از راه دور

قابلیت کنترل از راه دور برای تجهیزات صنعتی یک مزیت محسوب می شود. این قابلیت امکان متمرکز کردن مدار فرمان در یک نقطه و ارسال سیگنال های کنترلی برای بخش های مختلف مدار را فراهم می کند. کلید مینیاتوری قابلیت کنترل از راه دور را بصورتی که در کلید های کمپکت داریم، ندارند (امکان اتصال کنتاکت کمکی، رله شنت و آندر برای مینیاتوری وجود دارد). این درحالی است که کلید اتوماتیک را می توان با اتصال یک ابزار جانبی از راه دور کنترل کرد.

6- امکانات شبکه

یکی از مواردی که در کلید های کامپکت خصوصا سری های جدیدتر اضافه شده و یا توسعه داده شده امکانات قرار گرفتن در شبکه و مانیتورینگ سیستم کنترل هست. در سری های جدیدتر پروتکل های ارتباطی جدیدتر به این کلید ها اضافه شده که کار را برای گرفتن گزارش لحظه ای آسان نموده است. اما در کلید های مینیاتوری به دلیل ساختار شان امکان قرار گرفتن این قابلیت ها وجود ندارد.

7- کاربردها

کلید مینیاتوری معمولاً در برنامه‌هایی که درجه‌بندی جریان و ظرفیت شکست پایین‌تر است استفاده می‌شوند. این بریکرها در تابلوهای توزیع برق خانگی، تاسیسات تجاری و مدارهایی با تقاضای توان کمتر کاربرد گسترده ای پیدا می کنند. از سوی دیگر کلیدهای اتوماتیک در طیف وسیعی از کاربردها، از جمله کارخانه های صنعتی، ساختمان های تجاری، مراکز داده و شبکه های توزیع برق مقیاس بزرگ کاربرد دارند. کلید اتوماتیک در مدارهایی با جریان نامی بیشتر و جریان خطای بزرگتر مورد استفاده قرار می گیرند.

چکیده تفاوت های MCB و MCCB

پس از بیان تفاوت های بین مینیاتوری و کلید اتوماتیک، چکیده ای از تفاوت های این کلیدها را در جدول زیر بیان کرده ایم:

پارامتر مورد مقایسه	کلید مینیاتوری (MCB)	کلید اتوماتیک (MCCB)
تعریف	MCB یک کلید الکتریکی خودکار است که برای جلوگیری از آسیب به مدار الکتریکی در اثر جریان بیش از حد طراحی شده است.	MCCB یک وسیله حفاظت الکتریکی است که برای محافظت از مدار جریان بالا استفاده می شود.
رنج جریان	0.5 تا حدود 100 آمپر	تا بیش از 1600 آمپر
جریان شکست	4.5، 6، 10 و 15 کیلو آمپر	تا 100 کیلو آمپر
مشخصات تریپ	تریپ ثابت غیر قابل تنظیم و ثابت	قابلیت تنظیم جریان تریپ
کنترل از راه دور	قابلیت کنترل از راه دور ندارد	می توان از راه دور آن را کنترل کرد
کاربردها	کاربردهای خانگی، تجاری و صنعتی کوچک	پروژه های صنعتی بزرگ

جمع بندی

کلید اتوماتیک و کلید مینیاتوری از جمله بریکرهای پر مصرف در مدارات الکتریکی هستند. این کلیدها مدار را در برابر اتصال کوتاه و اضافه جریان حرارتی حفاظت می کنند. با وجود اینکه مکاانیزم عملکرد و نوع حفاظت این کلیدها یکسان است، اما تفاوت های اساسی نیز با هم دارند. در این مقاله به بیان تفاوت های کلید مینیاتوری و کلید اتوماتیک پرداخته شد. برای سفارش کلید مینیاتوری و کلید اتوماتیک از فروشگاه زیمنس کالا دیدن کنید.