معرفی لوازم جانبی کلید اتوماتیک زیمنس

کلید اتوماتیک از جمله بریکرهای پرکاربرد در مدارهای الکتریکی است. این کلیدها قادرند مدار را در برابر خطاهای مختلف الکتریکی از جمله اتصال کوتاه، اضافه جریان و … محافظت کنند. کلید اتوماتیک از جمله تجهیزات حفاظتی زیمنس است که در سری های مختلفی عرضه شده است. بسته به نوع MCCB که انتخاب می کنید، قابلیت های حفاظتی متفاوتی را در مدار شاهد خواهیم بود.

برای افزایش قابلیت این بریکرها می توان از لوازم جانبی کلید اتوماتیک زیمنس استفاده کرد. انواع متفاوتی از لوازم جانبی برای این کلیدها عرضه شده است. نوع کاربری و محل نصب از جمله تفاوت های این تجهیزات است. در ادامه پس از بررسی ساختار و معرفی سری های مختلف کلید اتوماتیک زیمنس، با تجهیزات جانبی این کلیدها بیشتر آشنا خواهیم شد. با من همراه باشید.

مقدمه ای بر کلید اتوماتیک

کلید اتوماتیک (MCCB) یکی از تجهیزات حفاظت الکتریکی است که به طور گسترده در سیستم های توزیع برق ولتاژ پایین استفاده می شوند. این کلیدها به منظور حفاظت از مدار الکتریکی در برابر آسیب های احتمالی ناشی از حوادث نامطلوب مانند اتصال کوتاه، خطای زمین و اضافه بار طراحی شده اند. MCCB از جمله راهکارهای حفاظت در برابر اتصال کوتاه است که در مقایسه با دیگر بریکرها ظرفیت شکست بالاتری دارد. وظیفه اصلی این تجهیزات محافظت از سیستم سوئیچینگ، ترانسفورماتور و سایر دستگاه های الکتریکی است.

 این کلید یک نسخه پیشرفته از کلید مینیاتوری MCB است که عملکردی مشابه آن دارد. با این حال، ویژگی‌های اضافی دارد که آن را به یک بریکر برتر تبدیل می‌کند. رنج گسترده جریان این کلیدها در کنار حفاظت قابل اعتماد و عملکرد مطمئن آن ها را به گزینه ای متفاوت برای اغلب کاربردها تبدیل کرده است. لوازم جانبی کلید اتوماتیک زیمنس قابلیت های این بریکرها را افزایش می دهد.

در ساختار این کلیدها بخشی به نام تریپ یونیت یا واحد تشخیص خطا تعبیه شده است. این بخش قابلیت تشخیص خطاهای متفاوتی را دارد. تریپ یونیت ها در انواع حرارتی – مغناطیسی و الکترونیکی عرضه می شوند. نمونه های الکترونیکی توسط زیمنس ETU نامیده شده اند و قادر به تشخیص خطاهای بیشتری هستند.

در مقاله “تریپ یونیت کلید اتوماتیک” به بررسی کامل این واحد پرداخته ایم.

کلید اتوماتیک زیمنس

کلید اتوماتیک زیمنس در زیر مجموعه بریکرهای زیمنس و گروه محصولات SENTRON دسته بندی می شود. کلید اتوماتیک زیمنس تنوع زیادی دارد و کاربردهای مختلفی را پوشش می دهد. MCCB های زیمنس با توجه به نوع کاربری در دسته بندی های مختلفی قرار می گیرند. هر یک از این دسته بندی ها به کمک سه کاراکتر اول کد فنی که پیش کد نامیده می شود معرفی می شوند. از جمله این تجهیزات می توان به سری 3VA، سری 3VM، سری 3VL، سری 3VT، سری 3VF  و … اشاره نمود.

کلید اتوماتیک 3VM و سری 3VA  رایج ترین نمونه های کلید اتوماتیک زیمنس است. سری 3VM محصولات اقتصادی زیمنس است که از تریپ یونیت حرارتی –  مغناطیسی بهره می برد. سری 3VA کلیدهای پیشرفته تری هستند. رنج جریان این کلیدها پسترده تر از خانواده 3VM است. علاوه بر این سری 3VA2 این کلیدها از تریپ یونیت الکترونیکی بهره می برند. لوازم جانبی کلید اتوماتیک زیمنس روی انواع مختلف بریکرهای این تولید کننده نصب می شوند.

لوازم جانبی کلید اتوماتیک زیمنس

کلید اتوماتیک به صورت ویژه برای محافظت از مدار در برابر خطاهای الکتریکی مورد استفاده قرار می گیرد. بسته به نوع کلید یا به عبارت بهتر قابلیت های تریپ یونیت، نوع خطاهای قابل تشخیص متفاوت است. تریپ یونیت های حرارتی – مغناطیسی تنها قادر به تشخیص خطاهای اتصال کوتاه و اضافه جریان هستند. اما ETU قادر به تشخیص خطاهای بیشتری است. خطای افت فاز و خطای زمین نیز توسط این یونیت ها قابل تشخیص است. لازم به ذکر است انواع مختلف تریپ یونیت الکترونیکی خطاهای متفاوتی را تشخیص می دهند. در زمان انتخاب کلید اتوماتیک باید به این نکته توجه کنید.

برای افزایش قابلیت های کلید اتوماتیک می توان از لوازم جانبی آن بهره برد. این تجهیزات در داخل یا بیرون کلید اتوماتیک نصب شده و قابلیت های آن را افزایش می دهند. رایج ترین لوازم جانبی کلید اتوماتیک زیمنس عبارتند از:

دسته روتاری

کلید اتوماتیک دارای اهرمی است که به کمک آن می توان وضعیت مدار را تغییر داد. این اهرم سه وضعیت قطع، وصل و تریپ دارد. وقوع خطا در مدار اهرم را به وضعیت تریپ می برد. پس از رفع خطا اهرم کلید به صورت دستی در وضعیت وصل قرار گرفته و مدار وصل می شود. همچنین در صورت نیاز می توان به کمک همین اهرم مدار را در وضعیت قطع قرار داد. تصور کنید کلید اتوماتیک در داخل تابلو برق نصب شده و اطراف آن با شمش های حامل جریان های بزرگ پر شده است.

بدیهی است در چنین شرایطی تغییر وضعیت کلید اتوماتیک به کمک اهرم خطرات بالقوه فراوانی دارد. برای غلبه بر این چالش می توان از دسته روتاری استفاده کرد. این لوازم جانبی کلید اتوماتیک زیمنس امکان کنترل عملکرد کلید از بیرون تابلو برق را فراهم می کند. دسته روتاری روی تابلو برق نصب می شود و تغییر وضعیت کلید را از حالت بالا پایین به چرخشی تغییر می دهد.

موتور کلید اتوماتیک زیمنس

این موتورها به منظور صدور فرمان قطع و وصل کلید از راه دور مورد استفاده قرار می گیرد. استفاده از موتور امکان کنترل مدار به کمک یک سیگنال الکتریکی را فراهم می کند. سیگنال کنترلی می تواند از طریق PLC  یا مدار فرمان تامین شود . موتور از جمله لوازم جانبی کلید اتوماتیک زیمنس است که کاربرد خاص دارند.

موتور کلید اتوماتیک دارای دو حالت عملکرد دستی و اتوماتیک است. در مواقعی که امکان قطع و وصل کلید بصورت اتوماتیک (از طریق سیگنال تحریک) امکان پذیر نباشد می توان کلید را بصورت دستی قطع و وصل کرد.

رله شنت (Shunt trip)

اگر تنها نیاز به قطع کلید اتوماتیک از راه دور دارید، رله شنت بهترین انتخاب برای شماست. این رله از راه دور و از طریق یک سیگنال که به بوبین آن اعمال می شود قابل تحریک است. پس از تحریک رله، کلید اتوماتیک وضعیتی مشابه تریپ به خود گرفته و مدار را قطع می کند. رله شنت کلید اتوماتیک زیمنس در دو مدل STL و STF عرضه می شود.

سری STL  این رله فقط در اسلات سمت چپ کلید اتوماتیک زیمنس قابل نصب است. بنابراین درصورتی که از رله افت ولتاژ UVR استفاده کنید، امکان نصب رله شنت وجود ندارد. این رله ها عموما با ولتاژ AC و DC  قابل تحریک هستند.

یکی دیگر از لوازم جانبی کلید اتوماتیک زیمنس، رله شنت STF  است. این رله ها در اسلات های سمت چپ و اسلات های سمت راست کلید اتوماتیک قابل نصب هستند. برخلاف سری STL، رله شنت STF را همزمان با رله UVR نیز می توان مورد استفاده قرار داد. لازم به ذکر است رله شنت STF فقط با ولتاژ AC تحریک می شود.

رله شنت نسبت به موتور کلید اتوماتیک قیمت مناسب تری دارد. در صورتی که تنها نیاز به قطع کلید اتوماتیک از راه دور دارید، رله شنت انتخاب مناسب تری است. به عنوان نکته آخر، رله شنت کلید کامپکت زیمنس از لحاظ سطح ولتاژ تحریک رله دارای مدل های متفاوتی است.

لوازم جانبی کلید اتوماتیک زیمنس برای تشخیص کاهش ولتاژ

افت یا کاهش ولتاژ از جمله خطاهای ولتاژی است که در مدارهای الکتریکی به وقوع می پیوندد. کلید اتوماتیک مانند سایر بریکرها قادر به تشخیص خطاهای جریانی است. اما می توان به کمک رله آندر ولتاژ (Under Voltage Relay) یا UVR کلید اتوماتیک زیمنس وقوع خطای کاهش ولتاژ در مدار را تشخیص داد. این رله ها در صورت کاهش ولتاژ خط به درصد مشخصی از مقدار نامی، مدار را قطع می کنند  و تا رسیدن به مقدار مشخصی از ولتاژ اجازه وصل مجدد را نمی دهند.

رله های UVR کلید اتوماتیک زیمنس انواع مختلفی دارند. ولتاژ تغذیه و سطح ولتاژ تشخیص خطا و وصل مدار از جمله تفاوت های سری های مختلف رله آندر ولتاژ کلید اتوماتیک زیمنس است.

کنتاکت کمکی کلید اتوماتیک (auxiliary switch)

اطلاع از وضعیت قطع یا وصل مدار در برخی از کاربردها ضروری است. به عنوان مثال در نظر بگیرید یک کلید اتوماتیک برای کنترل وضعیت بخشی از خط تولید در نظر گرفته شده است. توقف عملکرد این بخش از مدار می تواند عملکرد سایر بخش ها را نیز تحت تاثیر قرار دهد. به همین دلیل در صورت توقف عملکرد باید سایر بخش ها نیز متوقف شوند. کنتاکت کمکی کلید اتوماتیک امکان فیدبک گرفتن از وضعیت مدار را فراهم می کند.

به کمک این کنتاکت ها می توان وضعیت قطع یا وصل کلید را به پی ال سی و سایر بخش های کنترلی گزارش کرد. چنانچه تنها اطلاع از وضعیت قطع کلید برای شما ضروری است، رله خطا انتخاب بهتری خواهد بود.

رله خطا (trip alarm switch)

در برخی از کاربردها نیاز داریم از وقوع خطا در مدار مطلع شویم. در چنین کاربردهایی رله خطا کلید اتوماتیک به کمک ما می آید. این رله شرایطی را فراهم می کند که در صورت ایجاد trip یا تشخیص خطا توسط کلید اتوماتیک، یک فیدبک برای بخش های تعیین شده مدار ارسال شود. این فیدبک توسط تیغه های باز یا بسته گزارش شده و برای قطع و وصل کنتاکتور اصلی و فیدبک دادن به PLC  یا سیستم مانیتونیگ استفاده می شود.

این رله ها تنها در صورتی که تریپ اتفاق بیافتد فعال شده و سیگنالی را در خروجی ایجاد می کنند. رله خطا در داخل کلید، در سمت چپ و راست قابل نصب است. رله خطا از جمله لوازم جانبی کلید اتوماتیک زیمنس است که کاربرد زیادی دارد.

کدام یک از لوازم جانبی کلید اتوماتیک زیمنس مورد نیاز شماست؟